Vicem tái cấu trúc mạnh mẽ

Năm 2019, Tổng Công ty xi măng Việt Nam (Vicem) đạt doanh thu hơn 36.000 tỷ đồng, lợi nhuận đạt 3.300 tỷ đồng. Sau hơn một năm tái cơ cấu, Vicem đã phát triển theo chiều sâu, giảm đầu tư phát triển theo chiều ngang.

Tối ưu hóa hoạt động sản xuất

Về hoạt động sản xuất kinh doanh, trong năm 2019, VICEM sản xuất kinh doanh có hiệu quả hàng ra đến đâu bán hết đến đấy. Điều đáng phấn khởi là năm nay, tiêu thụ Clinker giảm và tăng sản lượng xi măng, thị phần của xi măng đang tăng dần, năm 2018 thị phần của Vicem 34 triệu tấn xi măng/năm, nhưng năm 2019 là 36 triệu tấn xi măng/năm. Chính vì vậy doanh thu 6 tháng đạt gần 18.000 tỷ, lợi nhuận đạt gần 1,700 tỷ tăng 62% so với cùng kỳ đây là con số ấn tượng nhất từ trước đến nay. Nộp ngân sách 1.300 tỷ tăng 27% so với cùng kỳ.

Để đạt được kết quả trên, Vicem đã phải cấu trúc nhanh, tối ưu hóa hoạt động sản xuất hiện tại và mở rộng đầu tư. Sản lượng Clinker là 10,3 triệu tấn/6 tháng, tính cả năm là gần 21 triệu tấn clinker, so với công suất thiết kế tăng thêm khoảng 2 triệu tấn clinker tương đương một nhà máy, Sản xuất xi măng tăng trưởng 12% so với cùng kỳ tương đương gần 13 triệu tấn xi măng/6 tháng và tương đương với 1,2 triệu tấn xi măng, lãi cũng gần bằng một nhà máy.

Thực tế, tối ưu hóa dây chuyền hiện tại đưa sản xuất và sản lượng tăng lên, khi máy chạy đều tiêu hao chi phí cố định, nên tiêu hao cho một tấn giảm xuống sẽ cho giá thành tốt hơn. Vì thế, mặc dù giá điện tăng, giá than tăng Vicem vẫn kiểm soát được chi phí, lợi nhuận mang lại tăng hơn. Vicem bắt đầu thực hiện một cố dự án có lợi thế để nâng cao năng lực sản xuất, kinh doanh dựa trên nguyên tắc đầu tư chiều sâu, tăng năng lực nghiền xi măng để tối ưu hóa các dây chuyền xi măng hiện có, tăng sản lượng sản xuất.

Tổng Công ty đang tiếp tục triển khai đồng loạt nhiều giải pháp. Trong đó Vicem đã triển khai Đề án tái cơ cấu Vicem giai đoạn 2019 – 2025 từ Vicem đến các đơn vị thành viên sau khi được Bộ Xây dựng phê duyệt, phù hợp với chiến lược phát triển ngành đến năm 2030. Đồng thời VICEM giải trình với Bộ Xây dựng, Chính phủ về việc đề xuất Nhà nước nắm giữ cổ phần chi phối tại Vicem từ hơn 51 đến 65% vốn điều lệ để Tổng Công ty vẫn là trụ cột, định hướng phát triển ngành xi măng Việt Nam.

Tính toán đầu tư để tiếp tục tăng trưởng

Để hoàn thành mục tiêu Chính phủ giao: VICEM xây dựng kịch bản tăng trưởng cụ thể để thúc đẩy sản xuất kinh doanh 7 - 10%, bảo đảm hiệu quả, phát triển bền vững và tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường; tăng năng suất lao động từ 7 - 10%; đồng thời VICEM nghiên cứu, tham mưu, đề xuất về chiến lược phát triển ngành Xi măng Việt Nam, VICEM đang nỗ lực đầu tư chiều sâu để cải tiến kỹ thuật, tiết kiệm chi phí, đồng thời mở rộng sản xuất.

Song song với mở rộng thêm năng lực nghiền xi măng, VICEM đẩy mạnh tăng trưởng theo chiều sâu: tăng doanh thu, tăng cơ cấu sản phẩm, năng suất cao hơn, để duy trì đóng góp cho tăng trưởng kinh tế. Hiện khả năng tăng trưởng của VICEM đang cạn dần vì VICEM đã phát triển mạnh, các dây chuyền sản xuất ổn định, nhiều nhà máy chạy vượt công suất thiết kế. Những năm qua, năng suất lao động tại các nhà máy đều tăng trên 10%, và 2019 có những đơn vị tăng 15 - 20% nhưng yêu cầu mới phải tiếp tục tăng năng suất lao động lên cao.

Để tháo nút thắt, nới rộng khả năng tăng trưởng, bên cạnh việc triển khai thực hiện đề án tái cơ cấu, đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng tăng về chất lượng, phải tiếp tục nâng cao hiệu quả quản trị doanh nghiệp, xây dựng bộ tiêu chí để kiểm soát hiệu quả hoạt động của từng doanh nghiệp, gắn liền với chiến lược "Phát triển bền vững" thì mở rộng sản xuất cũng được VICEM tính đến.

Tái cấu trúc nhanh

Trụ sở dở dang trên diện tích đất xấp xỉ 8.500 m², quy mô 31 tầng nổi, 4 tầng hầm, với tổng diện tích sàn 81.000 m2, ban đầu được dự kiến là Trung tâm điều hành và giao dịch Vicem kết hợp cho thuê văn phòng. Số tiền VICEM đã thanh toán tiền đất là 376 tỷ, tiền xây dựng là 1.223 tỷ, còn phần chưa thanh toán khoảng hơn 800 tỷ. Đến nay tài sản này của Vicem được Chính phủ giao cho Bộ Xây dựng đánh giá và để chuyển nhượng theo đúng nguyên tắc trình tự pháp luật, đấu giá công khai minh bạch.

Cùng với chủ trương của Chính phủ, Cổ phần hóa công ty mẹ VICEM phải đi kèm với tái cơ cấu hai nhà máy xi măng Hạ Long (từ TCT Sông Đà, Tập đoàn Dầu khí vào tháng 3/2016) và Sông Thao (từ HUD và Lilama vào tháng 6/2017) được về chung với ngôi nhà VICEM. Đến nay, TCty VICEM thành công sau khi tiếp nhận xi măng Hạ Long và xi măng Sông Thao, tình hình sản xuất kinh doanh và tài chính của hai đơn vị chấm dứt lỗ, đã có lãi để trả nợ cho Bộ Tài chính hơn 1.000 tỷ.

Thế nhưng theo nguyên tắc tài chính TCty mẹ không cấp vốn cho các Công ty bị lỗ, mà các Công ty thành viên phải hạch toán độc lập theo luật. Chính vì vậy, hiện nay hai đơn vị này lỗ lũy kế phải bù theo lộ trình, chứ không thể nói một đơn vị lỗ như vậy được chuyển sang VICEM là thay đổi được lỗ lũy kế, mà Vicem phải giải quyết từ từ và chấm dứt được lỗ, trả được nợ, từng bước trả nợ cũ và bù đắp vào lỗ lũy kế.

Trước thềm năm mới 2020, VICEM xác định phải tái cấu trúc mạnh mẽ trong giai đoạn tới, trong đó, VICEM tiếp tục áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ, kết hợp với cải tiến chiều sâu, xử lý các “nút thắt” trong dây chuyền công nghệ để tối ưu hóa sản xuất, cải thiện năng suất thiết bị, nâng cao chất lượng sản phẩm; đưa sản xuất clinker vượt so với công suất thiết kế. VICEM nhận định, tăng trưởng kinh tế nói chung dựa trên hai trụ cột là phát huy tối đa nội lực và tận dụng năng lực sản xuất xã hội.

Trần Hồng Quang